Bebekler İşaretle Konuşur

Küçük kızıma hamileyken öğrendiğim şeylerden biri de “ Bebek İşaret Dili” idi. Kolaylıkla ve güzellikle geçen o dönemi, anne ve çocuk arasındaki bağı güçlendiren bu yöntemi pek çok aileye ve anne adayına anlatmak istiyorum. Bebek işaret dili, el kol hareketleri ile bebeğinizle sözlü iletişim kurmanızı sağlayan bir yöntemdir. Zaten Anadolu’da pek çok evde “ gel babası gel gel” , “ babası da gelsin dur dur” ,“ hadi baş baş yap ” ve “ tel sarar “ cümleleriyle yapılan şeylerin bilimsel ve yararlı hali de diyebiliriz. Bebek altıncı aydan itibaren sözcüklerle ve hareketlerle annesiyle diyalog kurmaya başladıktan sonra sekinci aydan itibaren kendisi hareketleri yapmaya başlıyor. Böylece “ çocuğumu anlayamıyorum? Neden ağlıyor? “gibi süreçler yaşanmamış oluyor.

Gece uyku arasında bile “ süt “ işaretini yaparak karnının acıktığını söyleyen kızım benim bebeklerin öğrenme hallerine hayranlığımı arttırmıştı.

Bu konuda ülkemizde çok fazla kaynak yok. Eğitim uzmanı Yasemin Yusufoff Çelikkol “ Bebek İşaret Dili” kitabıyla hem kendi tecrübelerini anlatarak hem de bu konunun bilimsel yönlerini açıklayarak pek çok anneye yol gösteriyor. Bir de Monta Z. Briant’ ın kitabı kaynak niteliği taşıyor. Uygulama Amerika çıkışlı olduğu için kullanılan işaret dili Amerikan İşaret dili. Ama yerelleştiriledebilir ( İşaret dili eğitimleri ülkemizde yayılmaya başladığı için bu daha kolay olacaktır)

NASIL UYGULANIR;

Tıpkı işaret dilinde kullanıldığı gibi her kelimeye karşılık gelen işaret bebeğe yaparak başlanır. Mesela süt kelimesi işaret diliyle anlatılacaksa, her süt saatinde süt işaretiyle birlikte “ süt içeceğiz süt, bak süt “ diye öğrenmesini istediğimiz kelimeye vurgu yapıyoruz. ( Süt işareti eli açıp kapatarak yapılıyor, bir ineği sağdığınızı düşünün) Ben pek çok kelimeye aynı zamanda başlamıştım. Ama tek tek de başlanabilir. Öğrendikçe yenileri eklenebilir. İlk uygulama üzerinden iki ay geçse de sonrakiler için bazen bir kez bile göstermek yeterli oluyor. Bebekler konuşmaya başladıkları andan itibaren işareti bırakıp, kelimelerle derdini anlatıyor.

FAYDALARI:

Ulusal Sağlık Enstitüsü doktorlarının yaptıkları çalışmalar bebek işaret dilinin kısa ve uzun vadede pek çok faydasının olduğunu gösteriyor. 140 ailenin katıldığı çalışmalarda aileler rastgele seçilerek işaretleşenler ve işaretleşmeyenler olarak iki gruba ayrıldılar. Çalışmalar sonucunda işaretleşen gruptaki aileler şu faydaları gördüler;
* İşaret yeteneği ile güçlenen bebekler oldukça erken iletişime geçtiler; Özelikle korku ve acı gibi spesifik şeylerde.Daha da etkileyicisi, işaretleşmek bebeklerin daha fazla ağlamak yerine ilginç gelen konuşmaları anlamasına yardımcı olur.

*İşaretleşmek kendine olan güveni arttırır. İşaretleşmek bebeğin aile üyelerinin arasına daha erken katılmasını sağlar. Bebeğinizin ihtiyaçlarını, hissettiklerini ve düşüncelerini anlatarak iletişime geçmesini ve böylece kendi kendine yetebilmesin sağlar.

* İşaretleşmek ailelerin ve bebeklerin hayal kırıklıklarını azaltır. İşaretleşen bebekler daha az ağlar, daha az hayal kırıklığına uğrar ve daha az sinir krizi geçirir.

* İşaretleşmek dilinizi kullanma yeteneğinizi arttırır. İşaretleşmeyi bilen bebekler işaretleşmeyen akranlarına göre erken konuşmaya başlarlar ve daha hızlı kelime öğrenirler.

*İşaretleşmek aile/çocuk etkileşimini ve birbirine bağlanmayı güçlendirir. Bebebğinizin belli korkularını ve endişelerini anladıktan sonra ona daha sevecen yaklaşırsınız ve bu da bebeğiniz ve sizin aranızda güven köprüsünün kurulmasını sağlar.

*İşaretleşmek çocuğunuzun kişiliğinde ve zekasında yeni açılımlar getirir.

* İşaretleşmek bebeğinizin ne kadar zeki olduğunuzu anlamanızı sağlayacaktır

* İşaretleşmek IQ seviyesini arttırır. Yapılan araştırmalar on puan arttırdığı sonucunu ortaya çıkarıyor.

Bu faydaları ben de kendi tecrübelerimde fazlasıyla gördüm. Bebeğime işaret dili öğrettiğimi söylediğim pek çok anne “ ya geç konuşursa? “ sorusunu yöneltti bana. Oysa işaret dilinde bebekle salt işaret yoluyla iletişim kurmuyorsunuz. Aynı zamanda sözel de iletişime geçiyorsunuz. Yasemin Y. Çelikkol bu soruya “ emeklediği için bebeğinizin yürüyemeyeceğini düşündünüz mü? “ sorusuyla yanıt veriyor. Yasemin Hanım’ın iki çocuğu benim küçük kızımda hiç de böyle olmadığının önemli örnekleri. “ Ben zaten bebeğimin isteklerini anlıyorum “ diyen annelere de söylemek istediğim şey şu; “ ağrı, korku, özlemek, seni seviyorum diyebilmek “ gibi daha spesifik şeyleri anlayabilmemiz hiç de kolay değil. Oysa bir bebek tüm bunları işaret yoluyla büyük bir mutlulukla anlatıyor.

İşaret Dilini Kimler Yapamaz; Bu konu tüm anneler için önemli olsa da bazı annelerin İşaret Dilini istese de yapamayacağını düşünüyorum. Hangi anneler derseniz;

*Sabırsız anneler işaret dilini sıkıcı ve yavaş bulacaklardır.

* Çocuğuyla bağlanma yaşamamış anneler bebeğin sürecini takip edemeyeceklerdir.

* Etrafın ne söylediğini fazlasıyla önemseyen anneler, işaretleri yaparken etraftan gelecek eleştiri ya da gülüşlerle erken pes edeceklerdir.

* Çocuğuyla gün içerisinde kaliteli vakit geçirmeyen anneler de işaret dilini yapamayacaklardır. Çünkü her şey gibi işaret dili de emek istiyor.

* Çocuk eğitimi hususunda kendini geliştirmeye, değişiklikleri öğrenmeye yatkın olmayanlarda yapamayacaklardır. Çünkü ancak sınırlı tecrübeleriyle yol almaya çalışanlar için çok ilgi çekici olmayacaktır bu yeni bilgi.

* Çocuğuyla çocuklaşmayan, sesini yumuşatmayan annelerde işaret dili hususunda zorlanacaktır. Zira bir oyun gibi “ bak bu süt, “ bezini mi değiştiriyoruz, bez “ gibi tekrar eden cümleleri kendilerinden duymak önce kendilerine komik gelecektir böyle anneler için.

Bu arada down sendromlu çocukları olan pek çok anne de “bebek işaret dili “ ile bebeğinin konuşamamaktan kaynaklanan sinirlilik hallerinin önüne geçmiş oluyor. Altıncı ayda başlanması gerektiğini söylesekte çocuklara bir yaşına hatta on üç on dört aylık olana kadar işaret dili öğretilebilir.

Eminim siz de faydalarını gördükten sonra pek çok anneye tavsiye edeceksinizdir.

Vahdet Gazesi- Tuğba Akbey İnan