Polikistik Over Sendromu

Genç bir kadınsınız, son zamanlarda âdetlerinizde düzensizlik var, hızlı kilo alıyorsunuz, yüzünüzdeki sivilcelerle baş edemiyorsunuz, vücudunuzda aşırı tüylenme var. Dikkat edin sizde “polikistik over sendromu” ya da kısa adıyla “PKOS” olabilir.

Polikistik over sendromu özellikle 15-30 yaş arası genç kadınların çok önemli sorunu. Yapılan çalışmalar her 5 genç kadından birinde PKOS bulunduğunu gösteriyor. Son günlerde birçok genç kızdan ve iş kadınından e-mail aldım. “Polikistik over sendromu nedir, neden hızla artıyor, tedavi için ne yapmalı?” sorularını yanıtlayacağız.

PKOS NEDİR?

“Polikistik over sendromu”nun Türkçe açılımı “yumurtalıklarda aşırı kist oluşma hastalığı”. PKOS deyimi 1935 yılında tanımlandı.

Bir hormon bozukluğu hastalığı ve henüz bu hastalığı başlatan nedenler tam olarak bilinmiyor.

PKOS, vücuttaki tüm hormon sisteminin orkestra şefi olan beyindeki hipofiz bezinden salgılanan ve kadınlık hormonlarını etkileyen hormonlardaki düzensizlikten kaynaklanıyor.

PKOS’ta hormonal bozukluğun nedeninin genetik olduğu birçok çalışmada gösterilmiş. Ama son yıllarda çevresel koşulların da PKOS üzerine etkisi olduğunu gösteren yayınlar oldukça fazla. 21. yüzyılın yeni hayat biçimi, özellikle gençlerin hayatında önemli değişiklikler oluşturdu. Daha hareketsiz bir yaşam, fast-food tarzı beslenme, aşırı şişmanlama ve düşük volümlü ama güne yayılan, sosyal medya platformlarında geçirilen saatler, stres, genç kızlarda âdet düzenini ve hormon sistemini bozuyor.

Özellikle çocukluktan genç kızlığa geçiş dönemlerinde, ülkemizdeki eğitim-öğretim sisteminin getirdiği yarışmalı ortam, aşırı sınav stresi ve sınav sürecindeki düzensiz ve sağlıksız beslenme beyinde hipofiz bezinden başlayarak hormon salgılayan bütün organlar üzerinde olumsuz bir etki yapıyor, doğal düzeni bozuyor. Günümüzde PKOS’un hızlı artış nedenlerinden biri de bu. Özellikle hipofiz hormonları ve buna bağlı FSH ve LH hormonlarındaki bozukluk, PKOS’u tetikliyor. “Luteinizan hormon” (LH) denilen bir hormon artışı androjen hormon (erkeklik hormonları) salgısının artmasına neden oluyor ve kadında daha baskın bir rol üstleniyor.

Yumurtalıklarda âdet sürecinde yeni gelişen foliküller gelişimini tamamlayamıyor ve yumurtalıklarda kistik bir yapı oluşturuyor, kadın vücudunda erkek tipi gelişmelere neden oluyor.

Habertürk Gazetesi/ Prof.Dr. Temel Yılmaz