Evet Bebeğimle Uyuyorum

Anne-babalık ile ilgili genelde yeni fikirlere pek açık olmadığımızı gözlemledim. Mesela anne-babalık eğitiminin herkese gerektiğini ve bebek işaret dilinin çok elzem olması gibi. Ama, bazı yeni (özellikle Batı’dan gelen) fikirleri de, kanunmuş gibi hemen benimseyip, uygulamayanlara da benimsetmeye çalışıyoruz. Bunlardan biri de, bebek ve çocuklarla birlikte uyuma konusu. Yüz sene öncesine kadar dünyanın her yerinde insanlar bebekleriyle ve çocuklarıyla uyuyormuş. Anadolu da dahil, dünyanın neredeyse her yerinde insanlar bu şekilde uyumaya devam ediyor. Ama, Bazı batı ülkelerinin güçlü etkisi Türkiye’yi hemen sarmış. İkinci çocuğum olduğu halde, yeni doğan bebeğimle yattığımı gören bir akrabam ‘aman Yasemin, onunla mı yatıyorsun, Allah korusun, ayrı yatır’. Uyurken bebeğime zarar veririm diyen ve birlikte uyumayan aynı anne babalar, otobanda 120km hız yapan arabalarda bebeklerini ön koltukta kucaklarında tutuyorlar. Nasıl olur da birlikte uyumanın korkuları bu kadar yayılmışken Türkiye’de, arabada bebeklerimizi ve küçük çocuklarımızı kucağımızda tutmanın riskleri yayılmadı? Arabada çocuğa zarar verme olanağı çok daha yüksek, çünkü biz uyurken, bilinçaltımız bebeğimizin yanımızda olduğunun farkındadır.

Büyük çaplı bir araştırmada bulunmuştur ki, uyurken hiç bir sağlıklı anne çocuğun üzerine yuvarlanmamıştır. Ama, uyuşturucu, aşırı yorgunluk, ve alkol işin içine girerse, tabi ki hızlı araba kullanmak gibi, bebeğimizi yanımızda yatırmak da daha riskli olur. Aynı şekilde obez ebeveynlerin de bebekleriyle uyuması önerilmiyor. Bir önemli husus da bebekleri anne babanın arasına yatırmak yerine annenin tarafına yatırmanın daha güvenli olması. Bilimsel çalışmalara rağmen bebekle uyumaktan korkanlar için, yatağın yanında ya da yatakta kullanmak için özel korumalı bebek uyuma sepetleri alabilirler.

 

Büyük kızım şu an 5 yaşında, ve hala bazı geceler bizimle yattığını duyan bazı akrabalarımız ve arkadaşlarımız, çocuğumuzla ilgili muazzam bir sorun varmış gibi yaklaşıyor. En çok da büyüklerimize hayret ediyorum. Küçüklüklerinde onların ayrı odası ve yatağı mı varmış? Ya da bir çoğu kişi gibi ya anne babalarıyla, ya da kardeşleriyle yatak paylaşmamışlar mı? Neden çocuklarımızla uyumayı telafisiz büyük bir yanlış gibi görüyorlar?

 

Aynı zamanda da, küçük çocukları ya da bebekleri olan kişilere bu konuyu dile getirdiğimde, çoğu ebeveyn çocukları ile uyuduklarını söylüyorlar. Ama, suç işler bir havada bunu ‘itiraf’ ediyorlar!

 

Bebeklerin anne kokusuna düşkünlüğünü ve anne kucağında buldukları rahatlığı ve huzuru herkes bilir. Ben uyumak için hep annemin yeşil bir hırkasını istiyormuşum. Bu kadar çok anne kokusuna hasrettim madem, neden beni yatağınıza almadınız diye sormalıyım aslında. Diğer konu da tabi, ‘aman kucağa alıştırma’. Bebek kucağa alışsa ne olur? Yürümeye başlayınca tut yakalayabilirsen. Ayrıca, doğumdan itibaren bebeklerin en iyi geliştiği hisleri, dokunmaktır. Bebeklere dokunmak onlarda büyüme hormonları salgılatır. Bebeği olan bir anne için günlük işler mi daha uzun vadede önemli, ya da bebeğinin sağlıklı bir birey olarak büyümesi?

 

Gelelim yine birlikte uyumaya. İşte bebeğinizle ve çocuğunuzla uyumanın bilimsel olarak ispatlanmış bazı faydaları:

• Bebekleri ile uyuyan emziren anneler, daha fazla uyur. Daha fazla uyuyan anne, ertesi gün dinlenmiş ve sakin bir anne olur. Uykusunu almamış anne, hem stres ve rahatsızlık duyar, hem de ayna nöronlardan dolayı bebeklerine bu hislerini yansıtırlar böylece bebekleri de rahatsız olur ve daha az uyur, huzursuz olur, vs.

• Birlikte uyuyan anne ve bebeklerde stres hormonlarının seviyesi ayrı uyuyanlara göre daha düşük bulunmuştur, ve özellikle bebeğin sağlıklı büyümesi için dengeli olması gereken kortizol’un da daha dengeli olduğu bulunmuştur. Anneleriyle uyuyan bebeklerin fizyolojisinin de daha dengeli olduğu bulunmuştur. Daha dengeli vücut sıcaklığı, daha düzenli kalp ritmi, ve daha az uzun solunum duraklamaları olduğu da bulunmuştur. Bebeklerimizi ve çocuklarımız sağlıklı büyütmek için onları beslemek ve korumakla ilgili elimizden gelen her şeyi yapıyorsak, onlarla birlikte uyumanın da bir ihtiyaç olduğunu akıldan çıkarmamak gerek.

 

• Hayvanlarla yapılan çalışmalarda, annelerine yakın olan bebeklerin beyin ve kalp büyümesi için gerekli büyüme hormonları ve enzimleri ayrı olanlara göre daha yüksek düzeylerde olduğu belirlenmiştir. Çalışan annelere zaten çok üzülüyorum, bebeklerini ne zorluklarla bırakıp işe geri dönüyorlar diye. Ama maalesef bebekler için de annelerinden ayrı kalmanın zararları her ne kadar örtbas edilmeye çalışılsa da, size naçizane önerim: ayrılmama seçeneğiniz varsa, 3 yıl bebeğinizin yanında, yakınında durun. Nereye giderseniz, onu da götürün. Hem sizinle birlikte olduğu için, hem de yeni yerler ve insanlar göreceği için, böyle yapmak en faydalı olur diye düşünüyorum.

 

• Bebekle birlikte uyumak onun uzun vadedeki duygusal gelişimini de destekler. Uzun süreli çalışmalarda, anne babalarıyla uyuyan çocukların daha mutlu oldukları, daha az endişeli oldukları, daha yüksek özgüvenleri olduğu bulunmuştur. Yalnız uyuyan çocuklara göre, bu çocukların uyku sorunları daha az olduğu, daha az davranış sorunları olduğu, ve genel olarak yetişkin olarak daha bağımsız oldukları bulunmuş. Bu faydaların görünmesi için doğuştan ya da ilk aylarda birlikte uyuması gerekir, dünyanın çoğunda zaten olduğu gibi.

 

‘Tamam, ama kocam ne der, özel hayatımız ne olur’ diyorsanız, yine uzun vadeli düşünmenizi öneririm. Çünkü bebeğinizin iyi gelişmesi ve büyümesi için ilk 3 yıl kritik. En azından o ilk 3 yıl esnek ve yaratıcı davranın, sonra eski alışkanlıklarınıza dönersiniz. Unutmayın ki, çocukla ilgili sorunlar eşlerin arasını da bozabilir. Siz uykusuz kalırsanız, bu her gün hayatınızı etkiler, hem eşinizle hem çocuklarınızla sağlıklı ilişkilerinizi olmasını engeller. Ya da bildiğiniz gibi, bebeğiniz ya da çocuğunuz huzursuzsa, bütün aile huzursuz olur. Ama bebeğiniz ya da küçük çocuğunuz yanınızda, onu merak etmeden, her emzirme için yataktan kalkmadan, uykunuzu tamamen bozmadan yapabilirseniz, çok daha dinlenmiş ve ailenize faydalı olursunuz.

 

‘Ama çocuk alışırsa, büyüyünce kendi yatağında yatmaz’ derseniz, cevabım, ‘çocuğunuz emmeye alışırsa, büyüyünce emmeyi bırakmaz’ ya da ‘bebek bezine alışırsa, tuvaleti kullanmaz’, ya da ‘emeklerse yürümez’. Bunların tümü aynı derecede mantıksız.

Evet, bir yaşa kadar çocuğu kendi yatağında yatırmak memeden vaz geçtirmek kadar ya da daha zor olabilir. Ama 5-6 yaştan sonra çok daha kolay olabilir, çok isteyenler daha erken de ayırabilir tabi, ama küçük çocukların çoğu sürekli uyandıkları için, zaten bebeklikten beri onlarla uyusanız da uyumasanız da, sizin yatağınıza gelmek isteyecekler. Bunun için kendinizi yormayın, doğal akışına bırakın derim.

 

Doğal dedim de, ilk çocuğumun doğumunu hatırladım. Ben henüz birlikte uyumakla ilgili araştırmaları yapmamıştım ve hastanede ilk gece ayrı yattık (o benden 1 metre uzaklıktaki bebek yatağında uyuyordu), ve o gece ben sürekli huzursuz bir şekilde uyanıp durdum, iyi midir diye. İkinci gece yanımda yattı, ve o da ben de huzurlu bir şekilde uyuduk.

 

Annelik dediğimiz bu olayda, her şeyden önce içgüdülerimize güvenirsek, bebeklerimiz ve çocuklarımız için en faydalı şekilde kararlar veririz diye inanıyorum. Bilimsel temelli olmayan bilgilerle içgüdülerinize rağmen kendinizi ikna etmeye çalışmayın. Bebeğiniz kucak isterse, kucakta tutun. Sürekli emmek istiyorsa, sürekli emzirin. Yanınızda yatırın. Rahat olun. Bunları yaptıklarınız için de gurur duyun, başkalarına örnek olun. Büyüklerinizin yanında kararlı durun, birini üzmemek için çocuğunuzla ilgili yanlış yapmayın. Sizinle birlikte sağlıklı, mutlu, faydalı, hayırlı bir toplum oluştururuz inşallah!

www.bebekuniversitesi.com.tr